تاثیر داشبورد مدیریتی در مدیریت کسب و کار
تعریف داشبورد
داشبورد نمایشی گرافیکی از مهم ترین داده های سازمان برای رسیدن به اهداف است به طوری که در یک صفحه با یک نگاه قابل درک باشد.”
داشبوردهای مدیریتی نمایش گرافیکی داده ها است : داشبورد از مجموعه ای از متن و ابزار گرافیکی برای ارایه داده ها استفاده می کند و تأکید بیشتر بر ابزار گرافیکی است؛ نه به این دلیل که ابزار گرافیکی جذاب تر می باشند، بلکه به لحاظ روانشناسی ابزار گرافیکی نسبت به متن ارتباط مؤثرتری با مخاطب برقرار می کنند . چگونه می توان داده ها را طوری نمایش داد که به سرعت درک شوند؟ برای این هدف شما می بایست اطلاعاتی در مورد دریافت یا ادراک بصری و روانشناسی رنگ داشته باشید!
ارایه داده ها برای رسیدن به اهداف : اهداف می تواند در حد کلان (سازمانی) و یا فردی باشد و منابع داده ها می توانند متفاوت باشد؛ گاه داده های اولیه که طی فرآیندی و با استفاده از مدل های ریاضی تبدیل به شاخص ها یا معیارهای کلیدی می شوند، برای رسیدن به یک هدف خاص در ابتدا کاملاً دور از ذهن و ناکارآمد به نظر می رسند . در این جا باید گفت “دشبورد داده ها را نمایش می دهد نه صرفاً معیارهای کلیدی را “.
داشبوردها بر KPI ها و موارد خاص تمرکز می کنند و اطلاعات مورد نیاز ما را در قالب نمودار و اجزای گرافیکی در اختیارمان قرار می دهند، اما به این معنی نیست که در داشبورد جدول وجود ندارد. با داشبورد سریع و ساده به اطلاعات مورد نیازمان دسترسی پیدا می کنیم و با یک نگاه کلی می توانیم آنها را درک کنیم. هدف ما از استفاده داشبورد دیدن تصویری از اطلاعات جهت تصمیم گیری برای رسیدن به اهداف در کمترین زمان است، اما برای دیدن جزئیات بیشتر در مورد یک موضوع مورد نظر، باید به گزارش های سنتی رجوع کرد، گزارش های سنتی عمق اطلاعات را نشان داده و نیاز به توجه و دقت عمیق تری دارند و عموماً ترکیبی از اعداد و جداول هستند اما، وجود نمودار در این گزارش ها موضوع بعیدی نیست.
در یک هواپیما یا یک خودرو، با کمک داده ها و نمودار هایی که در داشبورد ها نمایش داده می شود می توانیم از وضعیت علائم حیاتی سیستم خودرو یا هواپیما مطلع شویم. گیج ها، چراغ های رنگی مربوط به دمای آب، دور موتور، وضعیت چرخ ها و چیزهایی شبیه این بصورت هوشمندانه ای در مکان مناسب خود جای گرفته اند تا بتوانید با یک نگاه و بدون اینکه تمرکزتان را از دست بدهید متوجه وضعیت سیستم خواهید شد.
مسلم است که مدیران روزمره کسب و کار ها نیز باید بتوانند بدون اینکه وقت خود را از دست بدهند و دچار عدم تمرکز شوند وضعیت علائم حیاتی سازمان خود را مانیتور کنند.
با کمک این گونه نمایش داده ها، مدیران و تصمیم گیرندگان می توانند به راحتی مشکلات سازمان را تشخیص داده و زودتر آن ها را حل کنند. بنابراین اولین کاربرد دشبورد ها سریعتر شدن فرآیند رسیدن به تصمیم در خصوص اقدامات اصلاحی است.
داشبورد در “یک صفحه “ارایه می شود : اگر کاربر مجبور شود برای دیدن تمام داشبورد از Scroll استفاده نماید و یا به صفحه دیگری رجوع کند، شما اصل مهم طراحی ابزار داشبورد را زیرپا گذاشته اید ! تمامی داده ها می بایست در یک صفحه ارایه شود و چون مدیران نمی توانند از یک مانیتور ۳۰ اینچ استفاده کنند، هنر شما است تنها مهم ترین داده ها را در دشبورد جای دهید و مابقی را با استفاده از ابزار Drill-down ارایه نمایید .
داشبورد باید با “یک نگاه “قابل درک باشد : دشبورد داده های “مختصر شده ” و “استثنا” را نمایش میدهد. توقع تصمیم گیری تنها با یک نگاه دیدن دشبورد، مناسب نیست، اما نگاه اول شما را متن امور قرار می دهد؛ برای داده های دقیق تر می توانید از ابزار رهیاب (Navigation) استفاده کنید.
داشبورد مدیریت ابزاری است که برای ارائه همه کلیدهای مدیریتی مهم در یک مکان واحد، به اشتراک گذاشتن بینش با مدیران به روشی کارآمد، و توانمندسازی مدیریت برای تصمیمگیری سریع و مبتنی بر دادهها بر اساس آخرین اطلاعات استفاده میشود. داشبورد مدیریتی به صورت بصری همه شاخصهای عملکرد کلیدی کسبوکار (KPI) را در یک مکان نشان میدهد.
مزایای داشبورد مدیریتی شامل موارد زیادی میشود و این داشبوردها به تیمها کمک میکنند تا پیشرفت و موفقیت معیارهای کل شرکت را پیگیری کنند و مدیریت را قادر میسازند تا تصمیمات مبتنی بر دادهها را در مورد اهداف تجاری آینده اتخاذ کند.
بیشتر بخوانید :داشبورد سازی در اکسل
داشبورد مدیریتی چیست و چه مزایایی دارد؟
داشبورد مدیریتی که با نام داشبورد استراتژیک هم شناخته میشود، اطلاعات مهم و ضروریِ کسب وکار را بهصورت تصویری و گرافیکی، به مدیرانی که با محدودیتهای زمانی مواجه هستند، ارائه میدهد. این موضوع بسیار مهم است که داشبورد خود را براساس یک شاخص کلیدی عملکرد (KPI) معنادار و هدف دار ایجاد کنید تا بتوانید از مزایای داشبورد مدیریتی که شامل پاسخ به سؤالات مهم و حیاتی در زمینهی تجارت و کسبوکار، هماهنگ کردن فعالیتهای تجاری با استراتژی شرکت و افزایش بهره وری و سودآوری است، بهرهمند شوید. استفاده از داشبوردهای مدیریتی با ترکیبی از نرمافزارهای مبتنی بر وب و دادههای واقعی، بسیار آسان است.
کدام ابزار ها و نرم افزار های هوش تجاری امکان ارائه داشبورد ها را دارند؟
بطور کلی نرم افزارهای هوش تجاری و یا هوش کسب و کار در مراحل اولیه خود تحت عنوان سیستم های اطلاعاتی اجرایی روانه بازار شدند و شامل صفحات رنگی و تصویری با دکمه های بزرگ بودند که آنچه در داخل شرکت اتفاق می افتاد را در اختیار مدیران و بخصوص مدیران غیر فنی قرار می دادند. اما مشکل این ابزار ها در دسترس نبود داده ها به سهولت امروز بود. از حول و حوش سال ۲۰۰۵ نرم افزار های BI یا هوش تجاری با امکانات و مفاهیم جدید پا به عرصه ظهور گذاشتند و فرآیند های سازمان ها را به شرح ذیل پشتیبانی کردند:
- بودجه بندی
- برنامه ریزی راهبردی
- داشبوردهای مدیریتی
- پیش بینی
- توسعه کارت امتیازی متوازن
- داده کاوی
- گزارش گیری
- تحلیل
- انبارش داده ها
بیشتر بخوانید : معرفی تعدادی از نرم افزارهای هوش تجاری
مقایسه داشبوردهای مدیریتی
- نسل اول
نشانگر ها: نمودار های ساده
کارکردها: پایش ساده تعدادی از حوزه های کسب و کار
- نسل دوم
نشانگرها: نمودار های پیشرفته، گیج ها و شاخص ها و جداول
کارکرد ها: پایش پیشرفته، ریز شدن برای انجام تحلیل، پایش شاخص های کلیدی (KPI)
- نسل سوم
نشانگرها: نمودار های پیشرفته، گیج ها و شاخص ها، جداول، کارت امتیازی متوازن، نقشه های استراتژی
کارکردها: پایش پیشرفته، ریز شدن برای انجام تحلیل، پایش شاخص های کلیدی (KPI)، پایش تاکتیک، پایش استراتژی
در مقایسه با داشبوردهای اتومبیل ها می توان به تعبیه GPS برای مسیر یابی و صحت عمل کلی برای نسل سوم داشبورد ها اشاره کرد.
چهار نمونه داشبورد مدیریتی با عملکرد برتر
انواع داشبورد مدیریتی شامل موارد زیر هستند:
- داشبورد اجرایی
داشبورد اجرایی یک ابزار گزارشدهی برای نظارت بر استراتژی بلندمدت شرکت با بررسی عوامل حیاتی موفقیت است. این داشبوردها معمولاً در ساخت خود پیچیده هستند و عمدتاً توسط مدیر ارشد استفاده میشود و همچنین یک راه کلیدی برای شرکتها جهت ردیابی KPIها بر اساس اهدافشان در طول زمان هستند.
- داشبورد عملیاتی
داشبوردهای عملیاتی نوع بسیار رایجی از داشبورد مدیریتی هستند. آنها برای نظارت بر وضعیت فعلی و ارائه اطلاعات در قالبی ساده و قابلمشاهده که همه میتوانند آن را درک کنند، استفاده میشوند. این داشبوردهای KPI برای تعامل یا نشان دادن پیشرفت به سمت یک هدف طراحی نشدهاند، بلکه برای ارائه تصویری فوری از شرایط فعلی هستند.
- داشبورد تاکتیکی
داشبورد تاکتیکی برای ردیابی پیشرفت به سمت یک هدف، چه در سطح شرکت و چه برای یک تیم یا پروژه خاص، استفاده میشود. تجسم دادههای تعاملی برای این نوع داشبورد مدیریتی کلیدی است، زیرا میخواهید بررسی و مشخص کنید که چگونه چیزی خوب پیش میرود. این به تیمها کمک میکند تا تشخیص دهند که آیا کاری که انجام میدهند کارآمد است یا خیر و آیا نیاز به ایجاد تغییرات دارند.
- داشبورد تحلیلی
داشبورد تحلیلی حاوی حجم وسیعی از دادههای ایجاد شده و مورد استفاده تحلیلگران برای ارائه پشتیبانی به مدیران است. داشبوردهای تجزیه و تحلیل یک نمای کلی جامع از دادههای کسبوکار ارائه میدهند و مدیریت میانی بخش مهمی از گروه کاربر است.
7 معیار که باید در هر داشبورد مدیریتی گنجانده شود
ویژگی و شاخص های داشبورد مدیریتی شامل موارد زیر است:
- هزینه جذب مشتری (CAC)
- نشانگرهای وضعیت قرمز - کهربایی - سبز (RAG)
- عملکرد کمپین و کلیکها
- مقایسه ربع به فصل
- زمان در صفحه و طول مدت جلسه
- سود و زیان ماهان
- درآمد هدف در مقابل درآمد واقعی
هزینه جذب مشتری
هزینه جذب مشتری، هزینه به دست آوردن یک مشتری جدید یا مجموع پولی است که تیم شما برای بازاریابی، جذب و وسوسه کردن مشتری برای تصمیمگیری خرید خرج میکند. از آنجایی که این میتواند یک هزینه بزرگ برای تیم شما باشد، معیار مهمی برای رسیدن یا نزدیک شدن به هدف مجموعه است.
اگر یکی از راههای جذب مشتری بیش از ارزش خالص جذب آن مشتری یا چندین مشتری هزینه داشته باشد، باید برای بازگرداندن حاشیه سود به سطح مناسب، هزینههای خود را کاهش دهید.
نشانگرهای وضعیت قرمز - زرد - سبز
نشانگرهای وضعیت RAG یک عنصر بصری هستند که از رنگهای قرمز، زرد و سبز استفاده میکنند تا نشان دهند کدام پروژهها و محصولات تحویلی نیاز به توجه فوری دارند. رنگها مخفف؛ قرمز: نامطلوب، منفی، نیاز به اقدام فوری دارد، کهربا: خنثی، طبق معمول عمل کنید، سبز: مطلوب، مثبت، نیاز به اقدام فوری کمتری دارد.
داشبورد مدیریتی باید به سرعت اطلاعات حیاتی را منتقل کند و این برچسبها به انجام این کار کمک میکنند. بهموقع بودن و بحرانی بودن نقاط تمرکز مسئله بزرگی است که نشانگرهای وضعیت RAG به شناسایی و حل آن کمک میکنند.
عملکرد کمپین و کلیکها
در حالی که ممکن است به نظر برسد که این معیار مهمتری برای گنجاندن در داشبورد باشد، کلیکها روی کمپینهای شما، همراه با هزینه آن کلیکها قطعاً چیزی است که باید در داشبورد مدیریت خود لحاظ کنید و این معیاری است که بر درآمد تأثیر میگذارد؛ بنابراین چیزی است که مدیران باید بدانند.
مقایسه سه ماهه
روندها و پیشرفتهای بلندمدت بیشتر از نوسانات زمان حال اهمیت دارند و با مقایسه پیشرفت با سهماهه و سالهای گذشته، میتوانید همه چیز را زیر نظر بگیرید. ممکن است اخیراً افتی را تجربه کرده باشید اما دیدن اینکه علیرغم این وضعیت بهتر از یک سال پیش هستید، میتواند دلگرمکننده باشد. چه بهتر یا بدتر از سهماهه یا سال مالی قبل از آن هستید، قرار دادن این مورد در داشبورد مدیریتی خود، نکات نگرانکننده یا تحسین برانگیز را که تیم اجرایی میتواند به تکتک مدیران بدهد، برجسته میکند.
زمان در صفحه و طول مدت جلسه
مدت زمانی که کاربر در وبسایت شما باقی میماند، میتواند به شما کمک کند تا تعیین کنید آیا محتوای مفیدی دارید یا خیر. به طور کلی اگر کاربر به مدت 2 تا 3 دقیقه در سایت شما بماند، نتیجه خوبی خواهید داشت زیرا به این معنی است که به محتوای شما علاقهمند است. مدتزمان جلسه ردیابی میتواند به تیم بازاریابی شما اطلاع دهد که چه نوع محتوایی برای خوانندگان مفید و جالب است و چه چیزی نیست. دانستن این موضوع میتواند به اصلاح مواردی که در آینده به پستهای وبلاگ اضافه شود کمک کند.
سود و زیان ماهانه
داشبورد مدیریتی شما در هر زمانی از سال مالی قابل دسترسی است: شروع، پایان هر سهماهه، نیمه یا پایان سال که به این معنی است که داشتن توانایی ردیابی سود و زیان ماهانه برای تیم اجرایی عالی است. درآمد بهخودیخود نشاندهنده عملکرد خوب یک شرکت نیست و اگر هر هفته درآمد فوقالعاده بالایی داشته باشند، اما هزینههای سربار/ تولیدشان بالا باشد، دوام نخواهند آورد. شرکتهایی که دوام میآورند، آنهایی هستند که ماهها را به طور مداوم با سود به پایان میرسانند.
درآمد هدف در مقابل درآمد واقعی
شفاف بودن در مورد اهداف درآمدی در نظر گرفته شده و واقعی در داشبورد مدیریتی شما میتواند درآمدها را برای مدیریت بالاتر در نظر بگیرد.
نتیجه پیشبینی درآمد میتواند نشاندهنده تعدادی از مشکلات مختلف باشد، از کوچک شدن قیف فروش گرفته تا تیم فروش با عملکرد ضعیف. شما نهتنها شفافیت را برای مدیران ارائه میکنید، بلکه به طور بالقوه هرگونه اشتباهی را که تیم فروش شما در سال مالی گذشته داشته است، شناسایی میکنید.
معماری داشبوردهای مدیریتی
با توجه به آنچه که به عنوان اجزا یک سیستم کنترل مدیریتی مطرح می باشد ، سیستم داشبورد نیازمند به برقراری ارتباط اطلاعاتی با کلیه منابع اطلاعاتی در سازمان است . با جمع آوری اطلاعات از بخش های مختلف سازمان و پس از فرآیند یکپارچه سازی در انبار داده ها ، امکان اندازه گیری معیارها و شاخص های کلیدی از طریق منابع اطلاعاتی ایجاد میشود .
ساختار اطلاعات یکپارچه شده باید به گونه ای باشد که هر نوع معیار و یا شاخص به روی آن قابل تعریف بوده و امکان آنالیز را بر اساس هر کدام از شاخص ها و یا مجموعه ای از آنها فراهم سازد . معماری یک راه حل هوشمندی کسب و کار برای پیاده سازی سیستم های کنترل مدیریتی بر اساس داشبورد را می توان در شکل زیر دید :
- منابع داده ای (Data source)
منابع داده ای عبارتند از عناصری که داده های سازمان را در اختیار دارند . این اطلاعات شامل مراجع عملیاتی و مراجع تاریخی داده می باشد . این اطلاعات را می توان در قالب های فایل های Flat ، Web service ها ، XML ، ODBC یا JDBC برای ارتباط با سایر DBMS ها نظیر SQL-Server یا Oracle و همچنین فایل های Excel ، Access و … طبقه بندی نمود .
- سرور تحلیل ها (Analytics server)
این سرورها اطلاعات بدست آمده از منابع داده ای را به مدل داده ای چند بعدی قابل تحلیل تبدیل می نمایند و سپس بر روی پایگاه داده چند بعدی خود شاخص های کلیدی کسب و کار را تعریف نموده و اندازه گیری می نمایند .
- داشبوردهای عملکردی (Performance dashboards)
داشبوردها چهار فعالیت عمده را پشتیبانی می نمایند :
- نمایش شاخص های کلیدی عملکرد
شیوه هایی که برای آگاه سازی و نمایش وضعیت شاخص های کلیدی عملکرد به مدیران مطرح می شود.
- نمایش گرافیکی
برای سطوح بالای مدیریت که به منابع خلاصه و قابل فهم برای تصمیم گیری نیاز دارند ، نمودارها ، چارت ها ، گاج ها و . . . در نظر گرفته می شود . خلاصه ای از اطلاعات مهم و داده های کلیدی و مشاهده ای از روند تغییرات آن به صورت گرافیکی نمایش داده می شود .
- استفاده از رنگ ها
برای نمایش اطلاعات از سیگنال های مختلفی استفاده می شود . استفاده از رنگ ها برای نشان دادن وضعیت و یا هشدار دادن ( به عنوان مثال : وضعیت موجودی کالا ، سه سطح می توان در نظر گرفت ، رنگ قرمز برای مقادیر کمتر از موجودی اطمینان ، رنگ زرد برای محدوده نزدیک به موجودی اطمینان ( هشدار ) و رنگ سبز برای محدوده ی بعدی .
- قابلیت Drill-down
ممکن است کاربر پس از مشاهده ی روندی خاص برای تحلیل بیشتر به جستجوی علت بپردازد . قابلیت Drill-down به کاربر این امکان را می دهد به بررسی ریز جزئیات یک موضوع خاص بپردازد و به کاربر این امکان را می دهد تا شاخص مورد نظر خود را در سطح جزیی تر در سازمان بررسی نماید .
- مدیریت رخ دادهای غیر منتظره
- مدیریت برنامه ریزی فعالیت های اصلاحی
- تحلیل وضعیت
آیا داشبورد همان گزارش ساز است؟
اغلب برداشتی که از داشبورد می شود این است که همان نرم افزار گزارش ساز است، در صورتی که این دو ماهیت متفاوتی داشته و اصلاً قابل مقایسه با یکدیگر نیستند. زیرا هر کدام کاربردهای مختلفی دارند، داشبورد روشی است برای ارائه تصویری از اطلاعات که یک دید کلی به مخاطب داده و می توان بر مبنای آن تصمیم گیری کرد، اما گزارش سازها نرم افزارهایی هستند برای تهیه و طراحی گزارش در سطوح مختلف. گزارش ساز یک نرم افزار و یک ابزار است ولی داشبورد یک روش ارائه اطلاعات است، پس این دو قابل مقایسه با هم نمی باشند.
تفاوت داشبورد با گزارش های سنتی
جهت بررسی تفاوت های داشبورد با گزارش های سنتی که غالباً با ابزارهایی مثل گزارش ساز تهیه می شوند ویژگی های هر یک از آنها را مورد بررسی قرار می دهیم و به مقایسه آنها می پردازیم. داشبورد و گزارش های سنتی برای تعامل داده ها و اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرند. اما تفاوت های زیادی بین آنها وجود دارد:
داشبوردهای مدیریتی ارائه تصویری از اطلاعات مهم مورد نیاز است برای رسیدن به یک یا چند هدف که بر روی صفحه نمایش کامپیوتر نشان داده می شود و در یک نگاه بر تمامی امور نظارت کرد.
گزارش های سنتی که غالباً با ابزارهایی مثل گزارش ساز ساخته می شوند. ارائه دهنده گزارش هایی هستند با اطلاعات و جزئیات بیشتر، که برای بررسی نکات عمیق و رسیدن به جزئیات کار مورد استفاده قرار می گیرند.
جمع بندی
داشبوردها در تجزیه و تحلیل کردن داده ها و ارائه اطلاعات جهت رسیدن به اهداف کسب و کار، بسیار کارآمد هستند. با داشبورد، اتفاق های افتاده در سازمان را در کمترین زمان می توان نظارت کرد و بر اساس آن تصمیمات موثری اتخاذ کرد. اما بررسی کردن گزارش های سنتی به زمان بیشتری نیاز دارد. در نتیجه گزارش های سنتی برای نظارت سریع و تصمیم گیری مورد استفاده قرار نمی گیرید، بلکه برای دیدن جزئیات بیشتر کارها و بررسی های جزئی تر قابل استفاده می باشند.
نتیجهگیری
داشبوردهای مدیریتی برای هر کسبوکاری صرفنظر از صنعت، ضروری است و طراحی داشبوردهای مختلف برای ارزیابیهای مالی و استراتژیک کمک شایانی به مدیریت فروش محصولات شما میکند. موارد و نکاتی که در مورد ویژگی داشبورد مدیریتی گفتیم به شما کمک میکند تا در کمترین زمان یک داشبورد مدیریتی تمام و کمال را آماده کنید.
دوره های مرتبط
آموزش ویدیویی هوش تجاری در SQL
شما در این دوره آموزشی (آموزش ویدیویی هوش تجاری در SQL) با مفاهیم و اصول هوش تجاری در SQL آشنا می شوید.
آموزش صفر تا صد طراحی؛ تحلیل و پیاده سازی سامانه های حرفه ای هوش تجاری با پاور بی آی
آموزش صفر تا صد طراحی؛ تحلیل و پیاده سازی سامانه های حرفه ای هوش تجاری با پاور بی آی در 98 ساعت و توسط اساتید مجرب آماده شده است.
آموزش صفر تا صد داشبورد سازی در سی شارپ
آموزش کامل و پروژه محور مباحث به همراه مثال کاملا عملی در محیط سی شارپ که یک محیط برنامه نویسی ماکروسافتی می باشد. دوره آموزش داشبورد سازی در سی شارپ شامل ساخت یک داشبود زیبا در محیط سی شارپ به کمک کامپوننتهای ssrs و Chart.js می باشد.
آموزش کاملا حرفه ای ویدیویی هوش تجاری در Oracle
آموزش ویدیویی هوش تجاری در Oracle ابتدا به بررسی ساختار کلی هوش تجاری اوراکل پرداخته و سپس به مراحل نصب نرم افزارهای مرتبط با کار خود می پردازیم. سپس مباحث آنالیز داده و فاندامنتال کار را بررسی کرده و در خصوص ریپازیتوری و مسایل مربوط به ان صحبت می کنیم.
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام ممنون بابت مقاله خوبتون